​Zijn landbouwgrondprijzen een zeepbel?

Wijnbouw zit in de lift in Vlaanderen, maar de extreme prijzen voor landbouwgrond blokkeren de groei van deze veelbelovende agrarische sector. De Vlaamse wijnbouw, die rendabel is en niet gesubsidieerd wordt, kan moeilijk groeien wanneer de grondprijzen op het huidige absurde kunstmatige niveau blijven. Steeds vaker zijn het geen boeren maar beleggers die bereid zijn deze hoge prijzen te betalen. Zijn de huidige prijzen een zeepbel of is dit niveau iets wat gaat blijven?

​Milieubelasting

Met name de intensieve veeteelt kent een zware milieubelasting. De bio-industrie is verantwoordelijk voor een groot deel van de uitstoot van broeikasgassen zoals kooldioxide (CO2) en methaan (CH4). Veeteelt is in de EU verantwoordelijk voor maar liefst 10% van de totale CO2- uitstoot, en methaan is nog schadelijker dan CO2. We vervuilen onze bodem en waterlopen met mest. Dit is de rede waarom de mestquota werden ingevoerd. Veeboeren hebben veel grond nodig om van hun mest af te geraken. Een groot deel van onze akkers dient niet voor onze voedselproductie maar voor het verwerken van mest. Dat onze veestapel veel te groot is blijkt onder meer uit het feit dat we massaal veevoeder moeten invoeren. Onze veeboeren hebben gewoon veel te veel dieren in verhouding tot grond. Het gevolg is mestoverschotten en veevoer-tekorten. Dus importeren we soja en vervuilen we onze bodem, grondwater en waterlopen met mest. 
In een poging om te overleven zoeken de boeren een uitkomst in schaalvergroting, dus ze moeten grond bijkopen om uit de ‘shit’ te geraken. Ze betalen hiervoor absurde prijzen, want ze moeten. Hoe is deze toestand vol te houden? Dankzij subsidie. 

Een varken per inwoner​

​Landbouwsubsidie

De huidige waanzinnige prijzen die voor landbouwgrond worden betaald zijn onrealistisch. Zij zijn kunstmatig gecreëerd. Een groot deel van de boeren die deze prijzen, of de daaruit resulterende seizoenspacht, kunnen betalen, kunnen dit enkel door de landbouwsubsidies die zij ontvangen. Bovendien hebben deze bedrijven steeds meer land nodig om rendabel te kunnen exploiteren. Het is kafkaiaans dat de expansie van rendabele wijnbouw wordt afgeremd door zwaar aan de subsidie-infuus hangende veeboeren en akkerbouwers.
​
Enkele feiten:

• de Europese Unie had in de periode 2013-2015 een bedrag van 145 miljard euro te spenderen. 57 miljard hiervan was bestemd voor landbouw en platteland, en 41 miljard euro hiervan voor rechtstreekse inkomenssteun aan landbouwers. 
• Deze landbouwuitgaven slorpen 28 procent van het EU-budget op. 
• Ruim 500 boeren ontvangen die jaarlijks meer dan 40.000 euro van Europa. 
• In Vlaanderen zijn er circa 22.500 landbouwers die in meer of mindere mate inkomenssteun genieten. Voor de grootste groep Vlaamse landbouwers gaat het om een bedrag tussen 1.000 en 7.500 euro. 
• Rundveebedrijven zijn in Vlaanderen de voornaamste begunstigden van Europese inkomenssteun. 
  o    Voor een gemiddeld melkveebedrijf bedraagt de directe steun nu circa 20.000 euro. 
  o    Gemengde rundveebedrijven in Vlaanderen ontvangen nu 23.000 euro per jaar. 
  o    Gemiddeld bestaat 24 procent van het bedrijfsinkomen uit Europese subsidies. 
• Europese inkomenssteun is wat een vleesveehouder netto verdient
• Er is voor wat de vleesveehouderij sprake van een volledige afhankelijkheid van de financiële steun. Het bedrijfsinkomen van een vleesveehouder bestaat voor 99 procent uit Europese subsidies.
  o    De tweede meest van steun afhankelijke bedrijfscategorie (57% van het bedrijfsinkomen) is akkerbouw-vleesvee. 
  o    Gemengde rundveebedrijven zijn voor 43 procent van hun inkomen van Europa afhankelijk. 
  o    Op akkerbouw- en melkveebedrijven en bedrijven die de combinatie van beiden maken, is dit ongeveer één derde van het inkomen.
• Maar je hebt ook sectoren die quasi niets ontvangen zoals sierteelt, fruitteelt, wijnbouw en glastuinbouw.

​Verandering op komst?

Gezien de uitdagingen waarvoor ook de EU staat op het vlak van bezuinigingen is het verder afbouwen van de landbouwsubsidies of op zijn minst het aanpassen van de voorwaarden voor subsidie een zekerheid voor de komende jaren. Dat dit een grote weerslag zal hebben op onze landbouw is een evidentie. De verwachting is dat ze niet worden afgeschaft maar wel zullen worden gekoppeld aan grote maatschappelijke uitdagingen zoals de klimaatverandering. Hoe dan ook zal men de absurde subsidiëring van onze immense veestapel op onze schaarse landbouwgrond gaan afbouwen. 

De zwaar gesubsidieerde veestapel is de oorzaak van de absurde grondprijzen die nu betaald worden. Dit werkt in het nadeel van agrarische sectoren die niet of amper gesubsidieerd worden, want zij kunnen deze prijzen niet betalen. Maar als de EU geldstroom opdroogt zullen de prijzen weer gaan dalen. Dan kunnen niet-gesubsidieerde agrarische sectoren weer groeien. 

Wat als ...............................?

Boerenorganisaties leven natuurlijk ook van de veestapel. Wie levert veevoeder, meststoffen, zelfs administratieve diensten, leningen etc.? Bovendien hebben de boerenorganisaties zoals de boerenbond zeer sterke politieke banden. Zij gaan er alles aan doen om de huidige toestand maximaal te behouden. Zij hebben natuurlijk liever onze huidige veestapel dan wijngaarden. Wijnbouwers zijn doorgaans mensen die hun pluimen al op andere domeinen hebben verdiend en die een meer zelfstandige en onafhankelijke koers varen. Bovendien koopt een wijnboer geen meststoffen of veevoeders aan. Wat kan een boerenbond daar aan verdienen? De kans dat de winstgevende bedrijven en burgers belastingen blijven betalen voor de subsidiëring van deze vervuilende en verlieslatende agrarische sector is helaas reëel. Welke lobby gaat het halen, milieu- of boerenlobby?